Centralna banka Bosne i Hercegovine (CBBiH) objavila je drugi krug projekcija ključnih makroekonomskih varijabli za period 2022-2024. godina. U odnosu na proljetni krug, projekcije vrijednosti svih ključnih makroekonomskih varijabli, u ovom krugu, su značajno revidirane (vidjeti tabelu 1).
Trenutno je projiciran znatno viši nivo ekonomske aktivnosti, ali i inflacije u 2022. godini.
Iz CBBiH napominju da su pri izradi drugog kruga projekcija u 2022. korišteni zvanični statistički podaci zaključno s drugim kvartalom ove godine te podaci visoke frekvencije do oktobra 2022. godine.
Rast realne ekonomske aktivnosti
Prema aktuelnoj projekciji, u 2022. godini se očekuje rast realne ekonomske aktivnosti od 4,1%, što je za čak 1,34 procentna poena više od majske projekcije. Korekcija je, velikim dijelom, bazirana na već realizovanoj ekonomskoj aktivnosti za prvu polovinu godine (rast od 5,9% na godišnjem nivou).
Zvanični statistički podaci za prvo polugodište ukazuju na rekordan rast izvoza u prvoj polovini 2022. godine, rast investicija od 24% na godišnjem nivou u istom
periodu, te rast lične potrošnje, uprkos visokoj inflaciji. Svi ovi faktori su rezultirali revidiranjem prethodne projekcije naviše.
Sličan je trend ekonomske aktivnosti naših glavnih trgovinskih partnera u srednjem roku, što značajno utiče na neke od glavnih komponenti nacionalnih računa u BiH, prvenstveno neto izvoza.
U Evropskoj uniji se očekuje značajno usporavanje ekonomske aktivnosti u 2023. godini. Posljedično, projekcija ekonomske aktivnosti u BiH u 2023. godini, zbog očekivanog pada strane potražnje, takođe je revidirana na niže do nivoa od 0,9%. Pod pretpostavkom slabljenja, ali ne i potpunog iščezavanja inflatornih pritisaka u zemlji, rast realnog BDP-a u 2024. godini projiciramo na 1,0%, navode iz CBBiH.
Projicirana inflacija od 14,4% u tekućoj godini
Negativni rizici na povećanje inflacije na koje smo ukazivali u prvom krugu projekcija u 2022. godini su se materijalizovali, o čemu smo izvještavali u svakom krugu brzih procjena inflacije, navode analitičari CBBiH.
U srednjem roku očekuju ustrajnije inflatorne pritiske. Projicirana je inflacija od 14,4% u tekućoj godini, te usporavanje u naredne dvije godine. Međutim, analitičari CBBiH ne očekuju da će se inflacija vratiti na višegodišnji prosjek, zabilježen prije 2022. godine, u srednjem roku.
Zbog inflatornog pritiska, očekuje se značajno usporavanje rasta lične potrošnje u nadolazećem projekcijskom periodu. Sudeći prema zvaničnim podacima za prvo polugodište, faktori koji potiskuju ličnu potrošnju, poput generalno niske prosječne plate i penzije, te nepovoljne starosne strukture stanovništva i demografskih trendova, još uvijek nisu dominantno uticali na ličnu potrošnju.
“I u ovom krugu projekcija naglašavamo da se ekonomija ne nalazi u klasičnom poslovnom ciklusu, te da su procijenjene vrijednosti realnog BDP-a, njegovih komponenti, i ostalih makroekonomskih varijabli, izložene izuzetno visokom stepenu neizvjesnosti. Najznačajniji izvori neizvjesnosti su vezani za eksterni uticaje kao što je rat u Ukrajini, koji i dalje uzrokuje snažne turbulencije na međunarodnim tržištima energenata i hrane. Ukoliko se troškovi energije smanje ili faktori na strani potražnje u srednjoročnom periodu oslabe, to bi moglo smanjiti pritiske na cijene”, navode iz CBBiH.
Objavu rezultata narednog kruga srednjoročnih makroekonomskih projekcija, za period 2023 –2025. godina, sa eventualnom revizijom godišnjih projekcija ključnih makroekonomskih varijabli za 2023. i 2024. godinu, CBBiH planira za maj 2023. godine. Brze procjene ekonomske aktivnosti i inflacije, koje mogu nagovještavati smjer i intenzitet korekcija srednjoročnih projekcija realnog BDP-a i inflacije, bit će objavljivane krajem kvartala.
