Evropska investiciona banka (EIB) objavila je radni dokument o stanju u oblasti inovacija u zemljama Evropske Unije u centralnoj, istočnoj i jugoistočnoj Evropi (CIJIE), u kontekstu rasprava o dugoročnoj konkurentnosti EU.
Izvještaj pokazuje znatan napredak regiona u povećanju kapaciteta za inovacije tokom protekle decenije, ali potrebno je odgovoriti na izazove kako bi se obezbijedio napredak. Oni uključuju povećanje raspoloživosti vještina koje su neophodne za inovacije, obezbjeđivanje odgovarajućeg rizičnog kapitala, usvajanje najsavremenijih tehnologija, uz poboljšanje cjelokupnog poslovnog okruženja.
Nedostatak radne snage već podstiče neka preduzeća da svoje inovacione aktivnosti premjeste sa sjevera i zapada EU u region CIJIE. Iako je rast produktivnosti u regionu nadmašio rast u sjevernoj i zapadnoj EU, aktuelni trendovi pokazuju znake usporavanja.
Izvještaj EIB pokazuje da su preduzeća u regionu u protekloj deceniji udvostručila broj zaposlenih u sektoru istraživanja i razvoja i povećala investicije u intelektualnu svojinu sa 10% na 12%. Pored toga, produktivnost rada u regionu bilježila je rast od 1,9% na godišnjem nivou, što je znatno više nego u sjevernoj i zapadnoj Evropi tokom istog perioda.
Međutim, privrede regiona i dalje se suočavaju sa ozbiljnim nedostatkom vještina. Svega osam od 2.500 najvećih svjetskih investitora u istraživanje i razvoj ima sjedište u regionu. Primjera radi, Njemačka je registrovala gotovo 25.000 patenata u Evropskom zavodu za patente, u poređenju sa samo 1.600 u regionu CIJIE.
“Konvergencija u regionu CIJIE iziskuje znatnu podršku za investicije u inovacije, uključujući povećanje istraživanja i razvoja, kao i vještina. Zbog toga smo u EIB posvećeni podršci inovacijskog okruženja u zemljama ovog regiona”, naveo je Kirijakos Kakuris, potpredsjednik EIB.
U izvještaju se takođe ističe da su izdaci za istraživanje i razvoj u regionu CIJIE oko dva puta manji nego u sjevernoj i zapadnoj EU, pri čemu preduzeća na istraživanja i razvoj troše samo 0,8% BDP, u poređenju sa 1,8% koliko iznose u drugim regionima. Inovacione aktivnosti u regionu CIJIE u velikoj su mjeri koncentrisane na prerađivačku industriju, IKT i farmaceutske proizvode, pri čemu postoje znatni dispariteti između preduzeća i geografskih područja.
“Jačanje inovacija je ključno za podizanje životnog standarda i poboljšanje konkurentne pozicije regiona CIJIE. Rezultati ovog istraživanja pokazuju potrebu za ciljanim politikama kako bi se povećala dostupnost kvalifikovane radne snage i obezbijedio odgovarajući rizični kapital (npr. preduzetnički kapital), što je od suštinskog značaja za podsticanje rasta koji pokreću inovacije, i kako bi se unaprijedio model rasta regiona”, rekla je Debora Revoltela, glavni ekonomista EIB.
