Svjetska banka (WB) je objavila novi izvještaj koji sagledava projekcije uticaja pandemije Covid-19 na na zdravstvene sisteme, siromaštvo i dobrobit domaćinstava, obrazovanje, socijalnu zaštitu, tržišta rada i upravljanje kvalitetom zraka na Zapadnom Balkanu.
Projektira se i da će regija Zapadnog Balkana ući u recesiju 2020. godine, čija veličina će ovisi o trajanju izbijanja Covid-19 u Evropi.
U osnovnom scenariju, recesija bi bila znatna, s rastom u regiji smanjio se za oko 3%, ali uz znatne razlike po zemljama na osnovu ekonomske strukture i ranjivosti prije krize. Uz pretpostavku da će epidemija Covid-19 u velikoj mjeri biti do sredine 2020. godine – što omogućava nastavak ekonomske aktivnosti jer se mjere za suzbijanje virusa ukidaju, a poremećaji finansijskog tržišta i lanca opskrbe olakšavaju – rast realnog BDP-a za godinu u regionu bi pao za 3,1 posto.
Prema scenariju slabljenja, rast Zapadnog Balkana opao bi za oko 5,7 posto u 2020. godini, uzrokujući ozbiljniju recesiju od globalne finansijske krize. Scenarij negativne krize bio bi ukoliko se zbog epidemija mjere ne bi mogle biti ukinute do kraja avgusta što znači da bi se ekonomske aktivnosti počele oporavljati tek u četvrtom tromjesečju.
Svjetska banka procjenjuje da bi, bez vladinog odgovora, preko 400.000 ljudi u regiji (Zapadni Balkan) moglo pasti u siromašno i da bi se srednja klasa značajno smanjila. Mnogi od onih koji bi mogli osiromašiti, trenutno ne koriste nikakvu socijalnu zaštitu, a riziku su naročito izloženi radnici u neformalnom sektoru, koji nemaju osiguranje od nezaposlenosti i ne ostvaruju pravo na drugu podršku.
U poređenju s EU prosjekom niska i neefikasna potrošnja po stanovniku na zdravstvo prije krize, čini regiju naročito osjetljivom na ovu i buduće javno-zdravstvene krize. Veliko zagađenje zraka u nekoliko velikih gradova, te s tim u vezi, veća stopa respiratornih oboljenja, povećava tu osjetljivost, naročito ukoliko bi se pandemija vratila tokom sljedeće zime, prenosi agencija NAP.
Nadalje, neophodno zatvaranje škola, da bi se smanjilo širenje virusa, uticat će na značajno smanjenje znanja učenja, za čiju će nadoknadu možda trebati godine: procjenjuje se da bi se broj onih koji ne posjeduju osnovnu sposobnost čitanja mogao povećati sa sadašnjih 53 na 61 procenat, ukoliko škole budu zatvorene do kraja juna. Obrazovni uticaji će biti neproporcionalno veći za one u nepovoljnijem položaju, pri čemu će značajan dio učenika nazadovati u pravcu funkcionalne nepismenosti i potencijalnog prekida školovanja.
Ove bilješke predstavljaju dopunu nedavno objavljenog Redovnog ekonomskog izvještaja za Zapadni Balkan i pratećih bilješki, objavljenih 29. aprila, koje pokazuju kakve su projekcije uticaja Covid-19 na stanovništvo u regiji, saopćeno je iz Ureda Svjetske banke u BiH.
